Patent trolleri, genellikle iflasın eşiğindeki şirketlerden satın aldıkları patentlerle ilgili açtıkları davalardan kazanç sağlayan şirketlerdir. Bu troller, patentleri kullanma veya ürün geliştirme gibi bir amaca sahip olmaksızın, patentlerine tecavüz edildiği iddiasıyla hedefledikleri kişilere veya kuruluşlara karşı dava açarlar. Genellikle bu dava süreçlerini ve oluşacak maliyetleri karşılayamayacak küçük veya orta ölçekli işletmeleri hedef alan patent trolleri, lisans ücretleri ve tazminatlar ile yüksek gelir elde ederler. Son dönemde patent trollerinin bazılarının, Apple, Google, Sony ve Samsung gibi dev şirketleri de hedef alacak şekilde faaliyetlerini genişlettiği görülmektedir.
Bu tarz vakalarda, şirketlerin ödediği patent tazminatlarının, ürün maliyetlerini yansıtılarak fiyatları artırması da oldukça mümkündür. Dolayısıyla, patent trollerinin sadece şirketlere zarar vermekle kalmadığını, aynı zamanda bu zararların dolaylı olarak tüketicilere de yansıdığını söyleyebiliriz.
Türkiye ve Globalde Durum
Özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde büyük bir sorun olan patent trolleri, Amerikan patent sisteminin yapısal özelliklerinden kaynaklanan birçok avantajı kullanarak kolayca patent tecavüzü iddiasında bulunabilirler. Amerikan hukuk sisteminin masraflı dava süreçlerine güvenen bu troller, hedefledikleri şirketleri zor durumda bırakarak anlaşmaya zorlarlar. Bu durum, patent trollerinin saldırgan taktikleriyle yüksek kazanç elde etmelerine olanak tanır.
Bu nedenle, özellikle teknoloji firmaları ve diğer ilgili kuruluşlar, patent trollerinin faaliyetlerini engellemek ve sistemi iyileştirmek için çeşitli önlemler almaktadır. Türkiye'de henüz bu kadar yaygın olmasa da, patent trollerinin etkilerini azaltmak için erken önlemler almak önemlidir.
Patent Trolü Vaka Örneği
Patent Trolü olarak tanımlanan VirnetX, 2010 yılında Apple'a karşı ilk kez dava açtı. Şirket, Apple'ın FaceTime, iMessage ve VPN On Demand gibi ürünlerinin sanal özel ağ (VPN) teknolojisindeki bazı patentlerini ihlal ettiğini iddia etti. VirnetX, bu ürünlerde kendi patentlerini kullanmaları nedeniyle Apple'a milyarlarca dolarlık tazminat talep etti.
Dava, 2012 yılında VirnetX lehine sonuçlandı ve Apple'a 368 milyon dolarlık tazminat ödenmesine karar verildi. Ancak, bu karar daha sonra temyiz edildi ve yeniden yargılanmak üzere bozuldu.
2016 yılında VirnetX, Apple'a karşı ikinci bir dava daha açtı. Bu sefer, Apple'ın FaceTime üzerinden kullanıcıların kişisel bilgilerini güvenli bir şekilde iletemediği iddia edildi. VirnetX, bu durumun patentlerini ihlal ettiğini ve tazminat ödenmesi gerektiğini savundu. Bu dava 2020 yılında sonuçlandı ve VirnetX, Apple'a karşı 503 milyon dolarlık tazminat kazandı. Mahkeme, Apple'ın VirnetX'in güvenlik protokollerini ihlal ettiğine hükmetti ve tazminatın ödenmesine karar verdi.
Patentlerin tescil sürecinden sonrasında doğru bir şekilde takip edilmesine kadar, uzman fikri mülkiyet vekillerinden danışmanlık almak son derece kritiktir. Bu adım, özellikle patent trolleriyle mücadelede avantaj sağlayacaktır.
Comentários